Hechtgebonden en niet-hechtgebonden asbest
Bij hechtgebonden asbest zijn de asbestvezels gemengd met een andere stof, meestal cement of lijm. Bij losse asbest is dat niet zo. We zetten even de verschillen op een rij.
Hechtgebonden asbest
Bij hechtgebonden asbest zijn de asbestvezels gemengd met een andere stof, meestal cement of lijm. Het bekendste voorbeeld van het gebruik zijn golfplaten en eternit wandplaten. Maar er zijn vroeger ook bloembakken, riool-, gas- en waterleidingbuizen van gemaakt. Als hechtgebonden asbest niet beschadigd is, levert het weinig gevaar op voor de gezondheid. Maar op het moment dat er slijtage of beschadiging is, kan dit een bijzonder hoog risico opleveren.
Vast asbest is hetzelfde als hechtgebonden. Beide termen worden door elkaar gebruikt.
Zolang je juist omspringt met deze materialen (niet breken, schuren, slijpen of boren) komen er weinig of geen asbestvezels vrij. Hechtgebonden asbesthoudende toepassingen in goede staat zijn daarom het minst schadelijk voor de gezondheid.
Golfplaten
- Asbestcementen golfplaat
- Lichtgrijs of gekleurd (zwart of rood)
- Zeer veel toegepast op daken van garages, schuren, tuinhuisjes, dierenhokken, bijgebouwen,…
- Toegepast tot 1998
Dakleien en gevelleien
- Vlakke imitatieleien in asbestcement
- Grijs materiaal, maar aan de buitenkant vaak zwart of rood gekleurd
- Zeer algemeen toegepast op daken van huizen en als bekleding van gevels
- Toegepast tot 1998
Onderdakplaten (menuiserite)
- Dunne roze, lichtgrijze of gele plaat in asbestcement met cellulosevezels.
- Voelt zacht aan.
- Vaak toegepast als onderdakplaat bij leien- of pannendak Toegepast tot jaren negentig
Glasaltoepassingen
- Vlakke plaat in asbestcement met een gladde harde bovenlaag.
- Uitgevoerd in verschillende kleuren
- Vaak toegepast voor keukenmeubelen en soms voor badkamermeubelen, buitendeur en buitengevel
- Toegepast tot 1994
Vloertegels
- Harde, dunne, meestal gevlamde tegels in asbesthoudend vinyl.
- Breken bij buiging
- Vaak bevestigd met asbesthoudende lijm
- Weinig toegepast in huizen, wel wat vaker in scholen Toegepast tot jaren zeventig
Imitatiemarmer
- Asbestcementplaat
- Meestal zwart met witte stipjes. Soms ook lichtgrijs of wit.
- Soms toegepast voor vensterbanken, traptreden, tussendorpels en (in mindere mate) schoorsteenmantels.
- Toegepast tot jaren tachtig
Schouwpijpen en luchtkanalen
- Ronde of vierkante buizen in grijs asbestcement
- Soms toegepast als rookafvoer of voor de binnenbekleding van rookkanalen
- Toegepast tot 1998
Afvoerbuizen en goten
- Ronde, meestal grijze buizen en goten in asbestcement
- Soms toegepast in sanitair, riolering en dakafvoer.
- Toegepast tot 1998
Bloembakken
- Vrij dunne asbestcementen bakken in diverse vormen
- Grijs, maar vaak ook wit gekleurd
- Zeer frequent toegepast, zowel binnen als buiten
- Toegepast tot jaren tachtig
Vensterdorpels en muurkappen
- Massieve stukken asbestcement
- Soms grijs, maar meestal zwart gekleurd
- Soms buiten toegepast voor vensterdorpels en als muurbescherming
- Toegepast tot 1994
Zwakgebonden of ongebonden asbest
Niet-hechtgebonden, zwakgebonden of losgebonden asbest bestaat uit weinig of een zwak bindmiddel zoals gips. En meestal zijn de concentraties van asbestvezels er veel hoger. Dat maakt ze erg gevaarlijk voor de gezondheid. Niet-gebonden asbestmaterialen zijn daarenboven ook nog gevoeliger voor beschadigingen en laten makkelijk asbestvezels los in de omgeving omdat ze niet in een ander materiaal zijn vastgezet.
Losgebonden asbest moet daarom altijd zo snel mogelijk verwijderd worden. Dit asbest heeft toepassingen in vinylzeil, brandwerende kleding, afdichtingskoord, isolatieplaten en als spuitasbest.
Omdat deze toepassingen meer risico met zich meebrengen, mogen deze toepassingen meestal enkel door gespecialiseerde asbestverwijderaars verwijderd worden.
Leidingisolatie
- Brokkelig plaaster met weinig tot zeer veel vezels
- Meestal omwikkeld met wit jutte doek.
- Soms toegepast als isolatie van verwarmingsbuizen, meestal in kelders van oudere huizen
- Toegepast tot jaren tachtig
Afdichtingskoord
- Wit tot grijs pluizig koord
- Valt zeer makkelijk uiteen
- Bij kachels en verwarmingsketels vaak als afdichting van de schoorsteen, uitlaat, ruit of deurtje.
- Is meestal reeds vervangen door asbestvrij materiaal
- Toegepast tot jaren tachtig
Picalplaat
- Weinig stevige asbestcementplaat
- Wit-grijs of in een andere kleur
- Weinig toegepast.
- Gebruikt als onderdakplaat, muurplaten van zolderruimtes en schouwen en als brandwerende plaat voor verwarmingsketels
- Toegepast tot 1998
Asbestvilt of -karton
- Kartonachtig materiaal
- Uitzicht zeer divers waardoor moeilijk te herkennen
- Weinig toegepast. Gebruikt als onderlaag voor vinylvloerbedekking in keukens of op trappen
- Toegepast tot 1993
Spuitasbest
- Spuitasbest is een isolatiemateriaal dat voornamelijk bestaat uit asbest waaraan zeer weinig bindmiddel is toegevoegd.
- Het werd door middel van spuiten aangebracht en werd veel als isolatiemateriaal gebruikt, onder andere voor het brandveilig maken van gebouwen en schepen.
- Spuitasbest bestaat vaak uit blauw asbest maar komt ook wel voor als bruin asbest. Door het weinige bindmiddel is het zeer kwetsbaar en bij beschadiging is er een grote kans op vezelemissie.